Dializa, dieta przy dializach (przy leczeniu nerkozastępczym)

Dializa, dieta przy dializach (przy leczeniu nerkozastępczym)

W chorobie nerek, gdy konieczne jest leczenie nerkozastępcze, należy przestrzegać diety wysokobiałkowej z ograniczeniem podaży płynów. W czasie dializ dochodzi, bowiem do sporych strat białka. Jeśli będzie go za mało w diecie, może dochodzić do spalania własnych białek organizmu i zakwaszenia organizmu. Dlatego zaleca się spożywanie 1,2-1,3 g białka na kilogram należnej masy ciała.

  • Należy jeść nadal 4-5 małych posiłków dziennie w odstępach 2-3 godzinnych.
  • Posiłki powinny dostarczyć 30-35 kcal, a nawet 40 kcal na kilogram należnej masy ciała (idealnej, książkowej) na dzień. Taka kaloryczność równoważy bilans azotowy, a długotrwała terapia nie prowadzi do niedożywienia.
  • Ważne by jeść 1,2 g białka na kilogram należnej masy ciała, a przy innych współistniejących chorobach nawet 1,3 g białka dziennie na kilogram należnej masy ciała.
  • Trzeba zadbać o odpowiednią ilość węglowodanów i tłuszczów, co pozwala utrzymać właściwy bilans azotowy. Szczegółowe ilości białka, tłuszczu i węglowodanów powinien obliczyć dietetyk uwzględniając, m.in. masę ciała osoby dializowanej.
  • Trzeba wybierać produkty o jak najmniejszej zawartości soli. Zwiększa ona pragnienie u pacjentów dializowanych, którzy często narzekają na suchość w ustach. Unikanie potraw z solą to dobry sposób na suchość w ustach i zwiększone pragnienie. Z diety należy wykluczyć produkty z dodatkiem soli, wędliny i produkty solone, również pieczywo z dodatkiem soli. Konserwy marynaty, wędliny, przetwory mięsne, produkty wędzone, żółte sery, kiszonki, koncentraty, kostki rosołowe, zupy i sosy w proszku.
  • Osoby dializowane mają często kłopoty z nadmiarem fosforu we krwi. Niemożliwe jest usunięcie nadmiaru fosforu za pomocą dializy, dlatego powinno się wykluczyć z diety: sery żółte, podroby, śledzie w oleju, szproty, szynki, groch, orzechy, podroby, śledzie w oleju, szproty, szynki.
  • Podczas dializ konieczna jest także kontrola potasu, należy go ograniczyć do 1500-2000 mg/dobę, aby nie doszło do zatrzymania czynności serca. Potas zawarty w produktach można ograniczyć poprzez podwójne gotowanie bez dodatku soli. Nie powinno się używać wywarów mięsnych, ani warzywnych. Należy ograniczać ilość spożywanych zup, bo to jest dodatkowa forma płynów, a te trzeba ograniczać. Prócz tego zupy są bogatym źródłem potasu, który przechodzi z warzyw do wywarów.
  • Ważna jest ilość płynów, jaką może pić osoba dializowana każdego dnia. Nie może być ich za dużo, ani za mało, bo to spowoduje odwodnienia. Dzienne zapotrzebowanie na wodę oblicza się na podstawie ilości moczu wydalonego poprzedniego dnia plus około 500 ml. Gdy pacjent nie oddaje moczu wcale lub wydala go w niewielkich ilościach, należy pamiętać, aby przyrost ciała pomiędzy kolejnymi dializami nie przekraczał 1,5-2 kg. Jeśli przyrost masy ciała pomiędzy kolejnymi dializami przekracza tę ilość oznacza to, ze pijemy za dużo wody. Ilość wypijanych płynów może być zwiększona w czasie upalnej pogody, wysokiej gorączki, obfitego pocenia się, wymiotów czy biegunki. Wtedy część płynów tracimy wraz z potem lub przez przewód pokarmowy (przy wymiotach lub biegunkach).

Aby nie przekroczyć ustalonego limitu płynów w diecie, należy pamiętać o kilku zasadach:

  • Do dobowej objętości płynów powinny być wliczane produkty lub potrawy o konsystencji płynnej w tym: galaretki, kisiele, budynie, zupy, sosy i lody.
  • Należy unikać nadmiaru soli w diecie.
  • Płyny powinny być równo podzielone w ciągu całego dnia, do każdego posiłku najlepiej dodawać po małej filiżance napojów.
  • Trzeba pić małymi łykami, bardzo powoli. Każdą porcję płynu jak najdłużej przetrzymywać w ustach.
  • Jeśli nie ma przeciwwskazań, leki powinny być przyjmowane wraz z posiłkami.
  • Należy dbać o higienę jamy ustnej i myć zęby po każdym posiłku.
  • Pomiędzy posiłkami można płukać jamę ustną wodą, bez połykania.
  • Produkcję śliny można stymulować poprzez żucie gumy, ssanie zamrożonych plasterków owoców cytrusowych cytryny i grejpfruta.
  • Herbata z mięty i napoje z dodatkiem kostek lodu lepiej gaszą pragnienie (objętość kostek lodu należy wliczyć do puli płynów).
  • Płyny bardzo słodkie wzmagają pragnienie.
  • Pomieszczenia, w których jest bardzo gorąco i sucho powinny być wietrzone i nawilżane, np. za pomocą nawilżaczy zawieszonych na kaloryferach.
Przykładowy jadłospis
Śniadanie:

– 3 kromki chleba żytniego jasnego (90 g) cienko posmarowane margaryną Flora omega 3 i 6 dla zdrowego serca (10 g) chudy twaróg (40 g) ze szczypiorkiem i ogórkiem (50 g) i kefirem (100 g) do tego może być odrobina koperku lub natki
– jabłko surowe (150 g)
– mała filiżanka herbatki słabej zwykłej.

II śniadanie:

– 3 kromki chleba żytniego jasnego (90 g) cienko posmarowane margaryną Flora omega 3 i 6 dla zdrowego serca (10 g) z kilkoma listkami sałaty, może być 3 rzodkiewki
– pół szklanki kefiru (150 g) z łyżeczką koperku
– mała filiżanka herbatki słabej zwykłej.

Obiad:

– 80 g udka kurczaka gotowanego bez skórki (waga po ugotowaniu)
– makaron świderki 150 g (waga po ugotowaniu)
– miseczka surówki marchewki (50 g) i jabłka (150 g) i selera (40 g) skropionej łyżką oleju (13 g) i sokiem z cytryny (przy wysokim potasie warzywa proszę zetrzeć na tarce i przelać wrzątkiem)
– pół grejpfruta
– bez filiżanki płynu, bo dajemy soczysty grejpfrut.

Podwieczorek:

– 2 kromki czerstwego ciasta drożdżowego (120 g) cienko posmarowane margaryną Flora omega 3 i 6 dla zdrowego serca (10 g)
– jabłko (150 g)
– mała filiżanka herbatki słabej zwykłej.

Kolacja:

– 2 kromki chleba żytniego jasnego (60 g) cienko posmarowane margaryną Flora omega 3 i 6 dla zdrowego serca (10 g) z pastą z twarogu (40 g) i ugotowanego mięsa z udka kurczaka (60 g). Zmiksować mięso i twaróg, posmarować pieczywo, położyć sałatę i ogórek
– mała filiżanka herbatki słabej zwykłej.

Dializa, dieta przy dializach (przy leczeniu nerkozastępczym) – Dr inż. Agnieszka Leciejewska

One Response to Dializa, dieta przy dializach (przy leczeniu nerkozastępczym)

  1. Matzlda says:

    dzieki, skorzystam, przydatne dla mnie jest przedstawienie ew. jadlospisu

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *